Krzyżacy to powieść historyczna Henryka Sienkiewicza publikowana w latach 1897-1900 w „Tygodniku Illustrowanym”, wydana w 1900 roku w Warszawie przez wydawnictwo „Gebethner i Wolff”. Powieść przedstawia dzieje konfliktu polsko-krzyżackiego, a akcja utworu toczy się od 1399 roku (śmierci królowej Jadwigi) do 1410 roku (bitwa pod Grunwaldem). W okresie publikacji powieść była protestem przeciwko germanizacji prowadzonej przez władze zaboru pruskiego. Henryk Sienkiewicz w swojej książce przywołał Polskę w okresie świetności jej oręża i skupił się na zwycięstwie nad zakonem krzyżackim. Tytuł oraz tematyka powieści Henryka Sienkiewicza była zainspirowana powieścią Krzyżacy 1410 Józefa Ignacego Kraszewskiego z 1874 roku.
Tłem historycznym Krzyżaków jest fragment historii Polski przedstawiający konflikt jagiellońskiej Polski z zakonem krzyżackim. Przy pisaniu powieści autor korzystał z Kroniki Janka z Czarnkowa, Historii Jana Długosza, dzieł takich historyków jak Stanisław Smolka i Karol Szajnocha, niemieckich i francuskich opracowań historycznych, map, odpisów ksiąg itd. Na tle znaczących wydarzeń historycznych autor opisuje dzieje barwnych i wyrazistych postaci. Bohaterami powieści są: Jurand ze Spychowa i jego córka Danusia, a także polski rycerz Maćko i jego bratanek Zbyszko z Bogdańca. Tragiczna miłość Zbyszka i Danusi stanowi wątek melodramatyczny, a walka ze zdradzieckimi Krzyżakami miała podnosić ducha Polaków pod zaborami.
Kulminacją powieści jest zwycięska bitwa pod Grunwaldem, przedstawiona jako tryumf oręża polsko-litewskiego. Przebieg bitwy Sienkiewicz odtworzył według Jana Długosza i pod wpływem obrazu Jana Matejki. Powieść opisuje wiele wydarzeń i postaci historycznych, choć nie wszystkie opisane są zgodnie z prawdą.
Książkowe wydanie powieści w 1900 roku uwieńczyło jubileusz 25-lecia pracy Henryka Sienkiewicza. Krzyżacy, ze względu na antyniemiecką wymowę, to pierwsza książka wydana w Polsce po zakończeniu II wojny światowej (w sierpniu 1945 roku).
Główni bohaterowie: Danusia Jurandówna, Jagienka ze Zgorzelic, Jurand ze Spychowa, Maćko z Bogdańca, Zbyszko z Bogdańca. Postacie historyczne: król Władysław Jagiełło, królowa Jadwiga Andegaweńska, wielki książę Witold, książę Janusz Mazowiecki, książę Siemowit IV, księżna Anna Danuta, Aleksandra Olgierdówna, Marcin z Wrocimowic, Mikołaj Powała z Taczewa, Zawisza Czarny, Zyndram z Maszkowic, wielki mistrz Ulrich von Jungingen, Kuno von Lichtenstein.
